نقش کود پتاسیم در افزایش مقاومت گیاهان در برابر سرما
چرا کمبود پتاسیم در فصل سرد میتواند همه زحمات یک کشاورز را بر باد بدهد؟
وقتی دمای هوا پایین میآید، اولین چیزی که آسیب میبیند بافتهای حساس گیاه است. سرما روند گردش شیره گیاهی را کند میکند، دیواره سلولها را شکنندهتر میکند و در بعضی گیاهان مثل گوجه، خیار، مرکبات و حتی گیاهان زینتی، باعث ریزش برگ و افت کیفیت میوه میشود.
اما نکته مهم این است که بخش زیادی از این خسارتها قابل پیشگیری است؛ به شرطی که گیاه در طول فصل رشد، پتاسیم کافی دریافت کرده باشد.
پتاسیم دقیقاً چه کاری برای گیاه انجام میدهد؟
پتاسیم مثل یک مدیر داخلی در گیاه عمل میکند؛ مدیری که کاری با ساختن بافت جدید ندارد، اما همه جا دخالت دارد و تنظیمکننده اصلی واکنشهای حیاتی محسوب میشود. چند نقش کلیدی پتاسیم که مستقیماً به مقاومت گیاه در برابر سرما مربوط است:
۱. تنظیم فشار اسمزی و محافظت از سلولها
وقتی دما پایین میآید، آب داخل سلولها میتواند یخ بزند. پتاسیم کمک میکند سلولها آب را بهتر نگه دارند و از یخزدگی داخلی جلوگیری شود. به همین دلیل گیاهانی که پتاسیم کافی دارند، برگهایشان دیرتر دچار لکههای سوختگی و ریزش میشود.
2. افزایش غلظت شیره گیاهی
شیره گیاهیِ غلیظشده مثل ضدیخ طبیعی عمل میکند. پتاسیم به افزایش این غلظت کمک میکند و باعث میشود گیاه بتواند دورههای سرد را راحتتر پشت سر بگذارد.
3. کنترل باز و بسته شدن روزنهها
در روزهای سرد و خشک، گیاه سریع رطوبت از دست میدهد. پتاسیم با تنظیم روزنهها باعث کاهش تبخیر آب میشود و مانع افت شدید رطوبت برگها میگردد.
4. کمک به ساخت قندهای محلول (قندهای ضد یخ طبیعی)
قندهایی که گیاه میسازد، یکی از عوامل مهم مقاومت به تنشهای سرمایی هستند. پتاسیم به فرایند ساخت و انتقال این قندها سرعت میدهد.
نشانههای کمبود پتاسیم که باید جدی بگیرید
اگر در فصل پاییز یا زمستان این علائم را دیدید، احتمالاً گیاه دچار کمبود پتاسیم است و باید سریعتر اقدام کنید:
حاشیهسوزی برگها
ضخیم و شکننده شدن برگ
کاهش مقاومت نسبت به سرما و بیماری
توقف رشد سرشاخهها
کاهش کیفیت میوه (کاهش قند و اندازه)
کمبود پتاسیم در گیاهانی مثل سیبزمینی، فلفل، گوجهفرنگی، صیفیجات و گلخانهها، معمولاً خسارتهای شدیدتری ایجاد میکند.
در چه زمانهایی استفاده از پتاسیم بیشترین تأثیر را دارد؟
اواخر تابستان و اوایل پاییز برای آمادهسازی گیاه قبل از سرمای زمستان
مرحله رشد میوه برای بهبود طعم، اندازه و رنگ
قبل از وقوع سرمای ناگهانی در باغها و گلخانهها
پس از تنش سرما برای ترمیم بافتهای آسیبدیده
نقش کودهای ارگانیک پتاسیم در افزایش مقاومت گیاه در برابر سرما
خیلی از کشاورزان تصور میکنند پتاسیم فقط باید با کودهای شیمیایی تأمین شود؛ درحالیکه کودهای ارگانیک پتاسیم بهخاطر آزادسازی تدریجی و سازگاری بیشتر با خاک، اثر پایدارتری دارند. این کودها علاوه بر پتاسیم، مواد آلی و ریزمغذیهایی دارند که ساختار خاک را تقویت میکند و ریشهها راحتتر مواد غذایی را جذب میکنند.
در محصولات باغی و گیاهان گلخانهای، استفاده از کودهای ارگانیک پتاسیم باعث میشود:
مقاومت گیاه در برابر سرما و یخبندان بیشتر شود
استرس سرمایی کمتر به برگها و شاخهها آسیب بزند
کیفیت و ماندگاری میوه بالاتر برود
خاک در طول فصل سرد سالمتر باقی بماند
در ثمرسازان انواع کودهای ارگانیک پتاسیمی وجود دارد که مخصوص شرایط سرد، باغها و گلخانهها طراحی شدهاند و میتوانند بهصورت آبیاری یا محلولپاشی استفاده شوند.
اگر دنبال این هستید که در زمستان خسارت کمتر، گیاهان سبزتر و محصول باکیفیتتری داشته باشید، استفاده از کود پتاسیم ارگانیک یک قدم مهم و کمهزینه برای محافظت از زحمات شماست.